Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesindeki sürekli artışa denir. Tüm bireylerin hayatında önemli bir etkiye sahip olan ekonomik bir terim. Özellikle son aylarda enflasyonun ciddi anlamda artması, mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki artış hayatımızı ciddi anlamda etkileyebilmektedir.
Enflasyonun oluşması için iki önemli faktör var. Bir tanesi fiyatların genel seviyesinin artışı. Diğeri ise sürekli bir artış olması gerekiyor. Herkesin yaşadığı enflasyon farklı yansıyabilir. Gelir gruplarına göre enflasyonun hissetmek farklı seviyelerde tepkilere sebep olabilmektedir. Dolayısıyla farklı kesimlerden enflasyonun çok daha yüksek olduğu, ya da diğer kesimlerde normal olduğu gibi yorumların gelmesi normaldir.
Enflasyon nasıl hesaplanır? #
Enflasyon ekonominin genelinde fiyatlar sürekli olarak arttığında söz konusu olur. Enflasyon hesaplanırken ülkenin genelini temsil eden hane halkı harcamaları esas alınarak bir sepet oluşturulur. Sepetteki ürünler harcama içindeki paylarına göre ağırlıklandırılmış. Bu yolla hesaplanan tüketici fiyat endeksinin yıllık yüzde değişimi senelik enflasyonu gösterir. Örneklemek gerekirse, 100 tane mal ve hizmetin bulunduğu bir sepet varsayalım. 50 tanesinin fiyatı yüzde 8 oranında arttı. Oysa 50 tanesinin fiyatı yüzde 8 oranında düştü ise fiyatlar genel seviyesinde bir değişiklik olmayacaktır.
Bir ekonomi için enflasyon neden kötüdür? #
Yüksek enflasyon paranın satın alma gücünü azaltır. Elimizdeki parayla satın alma birliklerimiz gitgide azalır. Yine yüksek enflasyon nedeniyle ulusal paraya olan güven azalır. Paranın değişim ve değer biriktirme işlevi ortadan kalkar. Üretken olmayan yabancı para ve gayrimenkul gibi alanlara yönelik yatırımlar artar ve yatırımların vadesi kısadır. Enflasyon belirsizliğe de neden olur.
Enflasyon oldugunda fiyatları belirlemek ve ne ödeneceğini takip etmek zorlaşır. Üreticiler fiyatları belirlemekte, tüketiciler ise fiyat değişimlerini takip etmekte zorlanır. Bu durumda tüketiciler harcama yapmak, üretici derse yeni yatırımlar yapma konusunda isteksiz olur. Bu da ekonomik büyümeye zarar verir. Enflasyon yükseldiğinde bankalar daha yüksek faizle borç verir. Yatırım ve tüketim kararları sağlıklı alınamaz. Yüksek enflasyon sebebiyle gelir düzeyi sabit ve düşük olan kesimin alım gücü giderek azalır ve gelir dağılımı bozulur. Bu nedenle bir ekonomide enflasyonun düşük ve istikrarlı olması büyük önem taşır.
