Finansal Okuryazarlık 101: #2 Kredi Notu Nedir?

Finansal okuryazarlık bilgilendirmesinde normalde kredi notu konusu alt detay kategorisinde yer alması gerekir. Internet üzerinde yazılı ve sesli çeşitli mecralarda ilginç şehir efsaneleri dolanmasından dolayı kredi notu yazısına öncelik vermek istedim. Finansal okuryazarlık diğer yazıları;

1. Finansal Okuryazarlık Nedir?
2. Kredi Notu Nedir?
3. Tasarrufun Önemi ve Hangi Oranda Yapmalı?
4. Kişisel Bütçe Planlama Nasıl Olmalı?
5. Borcu Yönetmek ve Geleceğe Yatırım Yapmak
6. Harcamaları Kayıt Altına Tutmak
7. Doğru Kredi İçin Faiz Oranı ve Maliyet Hesaplamak
8. Siber Güvenlik ve Sosyal Gizliliğin Önemi

Kredi Notu / Puanı Nedir ve Nasıl Etki Yapar?

Kredi notunu bankaların bakış açısından aslında sizden biri borç istediğinde sizde ki izlenimi basit şekilde düşünebilirsiniz. Birine borç vermeden önce daha önce sözünde durdurup durmadığına, zamanında ödeme yapıp yapmadığına ve sağdan soldan hakkında kötü duyum var mı diye düşünürsünüz.

Kredi notu, KKB notu, Findeks puanı gibi isimlerle anılan kredi skorlaması özetle finansal kurumlarla müşteriler arasında ödeme düzeni, alışkanlıklarına dayalı arka planla algoritma odaklı analizler neticesinde ortaya çıkarılan puandır. Bankalar özelinde değerlendirmeler farklılık gösterebilir. Findeks açısından 0 – 1900 arasında puanlamadır. Haliyle 0 – 1200 arasını genelde sektörde kredi çıkma ihtimali zor algılanır.

Kredi notunuzun yüksek olması hiçbir zaman kredi almanız için garanti değildir. Kredi değerlendirmesi günün sonunda borç verenin borç isteyeni değerlendirmesi sonucunda ortaya çıkan süreçtir. Ters açıdan bakarsak; KKB puanı düşük olan biri değerlendirme sonucunda kredi başvuru talebi de olumlu olabilir.

Kredi Notu Nasıl Öğrenilir ve Nasıl Artırılır?

Kredi notunuzu Findeks denilen Kredi Kayıt Bürosu A.Ş.’ye üye 160’ın üzerinde finansal kurum ve bankaların bilgi alışverişinde bulunmasına bağlı olarak oluşturulan çevrimiçi platform üzerinden öğrenilmektedir. Aynı zamanda birçok bankanın Internet bankacılıkları üzerinden de raporunuzu satın alabilirsiniz. Fakat bu sorgulama sık olmamalı, sorgulama çokluğu kredi notunu negatif etkileyen faktörlerden biridir. Gelelim kredi notunu nasıl artırtırım konusuna, elbette abrakadabra diyip biranda yükselmiyor.  Etkileyen faktörler;

• Kredi, kredi kartı, KMH gibi ürünlerin düzenli ödeme alışkanlıkları en önemli kriterdir. İşin Türkçesi borcuna sadık mısınız diye bakıyor.
• Limitlerin doluluk oranları yine önemli bir faktördür. Kredi kartı ya da kredi limitleriniz hep %90 dolulukta seyir ediyorsa, demek ki borçla dönüyorsunuz demektedir. Özetle borcu borçla kapatmanın sürdürebilir olmadığına bakıyor.
• Başvuru sayısı kısmide olsa etkilemektedir. Her gördüğünüz kampanya, reklam vs sonra başvuru, SMS gibi aksiyon almayın. Sık başvuru sistemin sizi sıkışık olarak algılamasına sebep olur. Yazının başının da belirtiğim üzere, borsa gibi durmadan değişen bir şey değildir.

Bireysel Kredi Notuyla Tüzel Farkı?

Gerçek kişilerin bankacılık dünyasıyla tüzel kişilerin bankacılık dünyası oldukça farklıdır. Süreçler temelinde kredi gibi görünüyor olsa da değerlendirme kriterinde yorumlama farkı vardır. Bireysel kredilerde sadece siz ve kefil varsa kefiliniz sorgulanır. Tüzel tarafta firma ortakları, mali bilançolar, alacak kalitesi, vb. detaylar incelenir.

Bu incelemelerine bağlı olarak tüzel tarafta tek bir skorlama yoktur, her bankanın farklı skorlaması vardır. Bireysel kredilerdeyse hiçbir zaman iyi kredi notu kesin kredi anlamına gelmez. Elbette belirli bir tutara kadar internet bankacılığı gibi şubesiz kanallardan sistemin izin verdiği kadarıyla kredi çekilebilir ama daha yüksek kredilerde ila ki değerlendire olmaktadır.

Kıssadan hisse, size kimse kredinin çıkmasına garanti veremez. Finansal okuryazarlık kapsamında şehir efsanelerine takılmayın, günün sonunda ödeme ahlakı düzgün insan her zaman bankacılık ürünlerine kullanır ve danışmana ihtiyacı yoktur.